دیدگاه عارفان مسلمان درباره نور وتأثیر آن برسا حت هنر

نویسندگان

  • حبیب الله آیت اللهی دانشیار گروه پژوهش هنر،دانشکده هنر،دانشگاه شاهد
  • حکمت اله ملاصالحی استادیار گروه باستان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی
  • سیدرحیم خوش نظر دانشجوی دورة دکترای پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد
  • غلامرضا اعوانی استادگروه فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی
چکیده مقاله:

نحوة تلقی عارفان مسلمان از جمله غزالی، سهروردی و نجم‌الدین کبری دربارة نور، مراتب انوار،‌ انوار رنگین و عالم مثال، مسائلی است که این مقاله درپی بررسی آنها است. همچنین در این پژوهش، مطالبی دربار? تاثیر آرای حکمای مسلمان، مخصوصاً شیخ شهاب الدین سهروردی برهنر نگارگری ایرانی مطرح گردیده است. مسلماً اگر هنرمندی واجد بینش عمیق عارفان مسلمان دربارة نور و عالم مثال باشد، در آفرینش آثار هنری، با هنرمندی که واجد چنین بینش عمیقی نیست، متفاوت است. فی المثل نگارگران ایرانی به دلیل اینکه به عالم مثال توجه می کردند در آثارشان سایه روشن وعمق نمایی وجود ندارد. هنرمند از آن جهت که هنرمند است، در آفرینش هنری با ادراک خیالی عمل می‌کند. از این رو در مقاله حاضر،‌ هم موقعیت ادراک خیالی در نظام ادراکی آدمی، و هم عالم خیال، که متمایز از قوة خیال و امری هستی شناختی، در نظام هستی است، مورد تحلیل قرار گرفته است. اگر قوة خیال هنرمند متذکر امور روحانی باشد، هنری که توسط او آفریده می‌شود، هنری مقدس است. هنر مقدس به رؤیای صادقه شباهت دارد زیرا مبتنی بر حقیقت و شناخت آن است. اما اگر قو? خیال هنرمند متذکر امور شیطانی باشد، هنری که توسط او آفریده می شود، هنری پست و دنیوی است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

دیدگاه متکلمان مسلمان درباره نظام فیض

متکلمان مسلمان در برابر قاعده «الواحد لایصدر عنه الا الواحد»، به دو دسته تقسیم شدند. برخی که دارای گرایش‌های فلسفی قوی‌تر بودند، از این قاعده و یکی از نظریه‌های نظام فیض دفاع کردند؛ برای نمونه خواجه نصیرالدین طوسی فیض را با زبان ریاضی و به صورت نمادین تقریر کرده است. اما اکثریت متکلمان مسلمان با قاعده الواحد و نظریه‌های ارائه شده درباره نظام فیض به مخالفت پرداختند. مخالفت گروه اخیر از دو حیث رو...

متن کامل

طهارت از منظر عارفان مسلمان

در شریعت اسلام، طهارت به دو بخش ظاهر و باطن تقسیم شده است. در دانش عرفان نیز که طریقت و حقیقت دین را دربرگرفته است، این دو وجه از اهمیت ویژه­ای برخوردار است؛ هرچند بر وجه باطنی آن تأکید بیشتری شده است. در نزد عارفان مسلمان، طهارت ظاهری مقدمه‌ی طهارت باطنی است. طهارت نیز شرط دریافت فیوضات الاهی است که موجب رهایی انسان از وابستگی به کثرات و سبب نزدیکی او به افق وحدت، در عالم درون و برون می­شود. ا...

متن کامل

آیین گنوسی و تأثیرات آن بر عقاید عارفان مسلمان

آیین گنوسی را کیشی عرفانی دانسته‌اند که دارای عقایدی تلفیقی است و فرقه‌های گوناگونی دارد، از جمله: مانویت، صابئین مَندایی، شمعونیان، و مرقیونیان. دوران شکل‌گیری و ظهور و بروز این آیین را از قرن دوم پیش از میلاد تا قرن سوم میلادی دانسته‌اند. به عقیده گنوسیان، روح انسان در این دنیا اسیر است و راه نجات و رهایی او دست‌یابی به گنوسیس یا همان معرفت نجات‌بخش است، که فرستادگان الاهی و منجیان آسمانی برای...

متن کامل

تثلیث مسیحی در نگاه عارفان مسلمان

جلوه‌ها و ابعاد مختلفی از آیین مسیح نظر عارفان را به خود جلب کرده، که آموزه تثلیث یکی از آن جلوه‌هاست. عارفان مسلمان نیز همچون دیگر صنوف عالمان، در رویارویی با این آموزه، سکوت اختیار نکرده، درصدد انتقاد برآمدند؛ امّا به‌جهت وجود برخی تفاوت‌ها در دیدگاه اهل عرفان نسبت‌ به دیگر عالمان، به‌ویژه متکلمان، این مقاله بر آن است که این موضوع را، از نگاه چند تن از عارفان برجسته اسلامی مطالعه و بررسی کند. ...

متن کامل

بحران معنویت و پیام عارفان مسلمان به انسان مدرن (با تأکید بر دیدگاه مولوی و حافظ)

پژوهش حاضر به بررسی مسئله بحران معنویت در جوامع مدرن امروزی پرداخته است . در ای ن پژوهش، نگارنده ابتدا با بحثی پیرامون انسان مدرن، به بررسی تحولات دوران مدرنیته و تاثیر آن در جوامع بشری و   تغییرات نگرش انسانها پیرامون جهان هستی پرداخته و در این راستا به ارائه ویژگیها و مولفه های انسان مدرن و   منشا بحران دوران مدرنیته و ابعاد بحرانهای انسان مدرن می پردازد؛ در ادامه به بحث پیرامون جوامع اسلامی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 2  شماره 42

صفحات  5- 14

تاریخ انتشار 2011-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023